Soạn bài Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ – Ngữ văn 9 – Cánh diều

Trong chương trình Ngữ văn 9 – Cánh diều, bài “Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ” giúp học sinh rèn luyện kỹ năng lắng nghe và phân tích một cách sắc bén. Việc “Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ” không chỉ giúp các em đánh giá chính xác nội dung mà còn phát triển khả năng tư duy phê phán, từ đó hiểu sâu hơn về giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của thể loại thơ này.

Chuẩn bị

Xem lại nội dung đọc hiểu bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ:

Bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ là một bức tranh thiên nhiên yên bình, miêu tả khung cảnh làng quê Việt Nam vào buổi chiều xuân với những hình ảnh thân thuộc như cánh đồng, bến đò, và hoa xoan. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc để tái hiện vẻ đẹp thanh bình, dịu dàng của một chiều xuân, đồng thời khơi dậy những kỷ niệm và tình cảm gắn bó với quê hương.

Xác định một số yếu tố nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ:

• Nội dung: Bài thơ gợi lên hình ảnh của một buổi chiều xuân yên bình, tĩnh lặng và đẹp đẽ, với những chi tiết đặc trưng của làng quê Việt Nam.
• Nghệ thuật: Tác giả sử dụng ngôn ngữ miêu tả giàu hình ảnh, nhịp điệu nhẹ nhàng, và các biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa để tạo nên một bức tranh thiên nhiên sinh động và cảm xúc.

Tìm ý và lập dàn ý

Tìm ý 

Yếu tố đặc sắc nhất của bài thơ “Chiều xuân”:

Yếu tố đặc sắc nhất của bài thơ là nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Anh Thơ. Tác giả đã rất tinh tế trong việc chọn lựa từ ngữ, hình ảnh để khắc họa một bức tranh thiên nhiên chiều xuân vừa yên bình, vừa gợi cảm.

Yếu tố đó được thể hiện qua dòng thơ hoặc khổ thơ nào?

Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên được thể hiện rõ qua những dòng thơ như:

• “Mưa bụi êm êm trên bến vắng, Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;”
• “Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ, Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ.”
• Những dòng thơ này không chỉ mô tả cảnh vật mà còn gợi lên một không gian thanh bình, tĩnh lặng, làm người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tự nhiên của làng quê.

Dòng thơ ấy gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ hoặc liên tưởng gì?

Những dòng thơ này gợi cho em cảm giác bình yên, thư thái, và hoài niệm về một quê hương êm đềm. Chúng làm em liên tưởng đến những buổi chiều xuân tĩnh lặng, khi mọi thứ dường như ngừng trôi để hòa mình vào sự yên bình của thiên nhiên. Hình ảnh mưa bụi, cỏ non, và đàn sáo đen tạo nên một bức tranh rất sống động nhưng cũng rất đỗi bình dị, gần gũi.

Lập dàn ý cho đoạn văn

Mở đoạn

Giới thiệu bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ và yếu tố đặc sắc mà em ấn tượng nhất là nghệ thuật miêu tả thiên nhiên.

Thân đoạn:

• Phân tích cách Anh Thơ sử dụng ngôn ngữ miêu tả để tái hiện khung cảnh chiều xuân với những hình ảnh đặc trưng như mưa bụi, bến đò, cỏ non, và đàn sáo đen.
• Trình bày cảm xúc và suy nghĩ của em khi đọc những dòng thơ này, nói về cảm giác bình yên và sự gắn bó với quê hương mà bài thơ mang lại.
• Liên hệ với giá trị của những hình ảnh này trong việc khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên và tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của làng quê Việt Nam.

Kết đoạn:

Khẳng định lại nghệ thuật miêu tả thiên nhiên là yếu tố nổi bật nhất trong bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ và nêu cảm nhận cá nhân về giá trị của yếu tố này đối với việc tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ.

Nói và nghe

Đoạn nói mẫu

Bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ là một tác phẩm tuyệt vời, nổi bật với nghệ thuật miêu tả thiên nhiên đầy tinh tế. Tác giả đã khéo léo chọn lựa và sử dụng ngôn ngữ để tái hiện một khung cảnh chiều xuân yên bình, tĩnh lặng và đẹp đẽ của làng quê Việt Nam. 

Những dòng thơ như “Mưa bụi êm êm trên bến vắng, Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi,” và “Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ, Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ,” không chỉ là sự mô tả cảnh vật đơn thuần mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu lắng về một không gian thiên nhiên thanh bình và giàu sức sống. 

Khi đọc những dòng thơ này, em cảm thấy lòng mình dịu lại, như được trở về với những kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ, nơi mà những buổi chiều xuân là khoảnh khắc tuyệt đẹp, gắn bó với cảnh sắc thiên nhiên và cuộc sống giản dị. Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Anh Thơ đã làm nên sức hút đặc biệt của bài thơ “Chiều xuân”, khiến nó không chỉ là một bức tranh thiên nhiên mà còn là sự thể hiện tinh tế của tình yêu quê hương và niềm thương nhớ những giá trị truyền thống.

Bài “Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ” trong Ngữ văn 9 – Cánh diều không chỉ nâng cao kỹ năng lắng nghe mà còn giúp học sinh phát triển khả năng phản biện và phân tích ý kiến. Qua đó, các em có thể hiểu rõ hơn về vẻ đẹp và sức mạnh biểu đạt của thơ tám chữ, cũng như rèn luyện tư duy logic và sự tinh tế trong việc đánh giá các quan điểm văn học.