Soạn bài Khoa học muôn năm – Ngữ văn 9 – Cánh diều
Hướng dẫn soạn bài Khoa học muôn năm – Ngữ văn lớp 9 – Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các Câu trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Đọc hiểu
Câu 1: Chú ý cách tác giả nhấn mạnh ý kiến của mình.
Trả lời: Tác giả đã nhấn mạnh ý kiến của mình bằng cách sử dụng các cụm từ mạnh mẽ và khẳng định chắc chắn như “Tôi cho rằng”, “không một thứ gì trên đời này có thể giúp cho con người có được sự giáo dục của xã hội một cách kì diệu và sáng tạo hơn là sức mạnh của nghệ thuật và khoa học”. Điều này giúp làm nổi bật quan điểm của tác giả và thuyết phục người đọc về tầm quan trọng của nghệ thuật và khoa học trong việc giáo dục con người.
Câu 2: Ở phần 2, tác giả đã nêu lên sự khác biệt chủ yếu nào giữa nghệ thuật và khoa học?
Trả lời: Tác giả đã nêu rõ sự khác biệt chủ yếu giữa nghệ thuật và khoa học:
- Nghệ thuật: Là lĩnh vực tinh cảm, phụ thuộc vào cảm xúc và thị hiếu của con người. Nó rất hiếm khi có thể vượt qua những rào cản do định kiến của cá nhân, giai cấp và dân tộc.
- Khoa học: Là lĩnh vực thực nghiệm, phát triển mạnh mẽ dựa trên kinh nghiệm, trí thức, và sự quan sát sát thực tế. Khoa học có khả năng vượt qua mọi rào cản để tiến bộ và được công nhận rộng rãi trên toàn thế giới.
Câu 3: Tác giả muốn khẳng định điều gì ở phần 3?
Trả lời: Tác giả muốn khẳng định rằng việc áp dụng khoa học chính xác vào đời sống là điều cần thiết và cực kỳ quan trọng. Chỉ khi dân chúng có sự giáo dục dựa trên khoa học chính xác thì mới thực sự có tương lai. Tác giả đưa ra ví dụ về nền khoa học chính xác của Nga đã giúp nước này mạnh mẽ hơn và tiến đến cuộc sống mới.
Câu 4: Chú ý những bằng chứng mà tác giả sử dụng.
Trả lời: Tác giả đã sử dụng nhiều bằng chứng thuyết phục để củng cố luận điểm của mình, bao gồm:
- Lời của K. A. Timiryazev (một nhà khoa học nổi tiếng của Nga) khẳng định rằng: “Tương lai thuộc về khoa học và dân chủ”.
- Quan điểm của nhiều nhà khoa học lớn trên thế giới đã đóng góp vào việc phát triển khoa học và cải thiện cuộc sống của nhân loại.
- Sự phát triển của các nền khoa học ở Nga, Đức, Ý,… cho thấy tầm quan trọng và hiệu quả của khoa học trong việc cải thiện cuộc sống và mở rộng kiến thức của nhân loại.
Câu 5: Điều “mơ ước” đã cho thấy thái độ của tác giả với khoa học như thế nào?
Trả lời: Điều “mơ ước” của tác giả là xây dựng một “tòa thành khoa học”, nơi những nhà khoa học sẽ ngày đêm nghiên cứu, sáng tạo và đóng góp tri thức mới cho nhân loại. Điều này cho thấy tác giả rất tôn trọng và đề cao vai trò của khoa học trong việc phát triển tri thức và cải thiện cuộc sống con người. Tác giả tin rằng khoa học có sức mạnh vượt trội và là yếu tố then chốt để giải quyết những vấn đề của xã hội.
Câu 6: Xác định mối quan hệ giữa các đoạn trong phần 4.
Trả lời: Mối quan hệ giữa các đoạn trong phần 4 là mối quan hệ nguyên nhân – kết quả và bổ trợ lẫn nhau:
- Đoạn đầu: Tác giả nêu lên tầm quan trọng của việc hiểu biết khoa học và các phương pháp nghiên cứu khoa học chính xác để phát triển tri thức.
- Đoạn tiếp theo: Tác giả giải thích về việc những nhà khoa học cần phải có sự độc lập, đam mê và tôn trọng sự thật trong quá trình nghiên cứu khoa học.
- Đoạn cuối: Tác giả kết luận rằng khoa học thực sự có thể giúp con người vươn tới những thành tựu cao cả và giải quyết những vấn đề lớn của xã hội, nếu được nghiên cứu và áp dụng đúng cách.
Câu 7: Phân tích điểm giống và khác nhau về nội dung thể hiện ở phần 1 và phần 5
Điểm giống nhau về nội dung
- Cả hai phần đều nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học và nghệ thuật trong việc phát triển giáo dục và nâng cao trí tuệ của con người.
- Tác giả đều khẳng định vai trò quan trọng của khoa học trong việc đưa loài người tiến tới tương lai tốt đẹp hơn.
- Cả hai phần đều thể hiện lòng tin tưởng vào sức mạnh của tri thức và sự phát triển của khoa học.
Điểm khác nhau về nội dung
- Phần 1
- Tác giả nhấn mạnh việc giáo dục con người bằng sức mạnh của nghệ thuật và khoa học. Tác giả cũng đề cập đến việc mình là một nhà nghệ thuật, do đó hoàn toàn chân thành và tự giác khi đặt khoa học lên hàng đầu trong vấn đề giáo dục.
- Phần này tập trung vào vai trò của giáo dục trong việc hình thành và phát triển trí tuệ của con người.
- Phần 5
- Tác giả nhấn mạnh rằng khoa học được tự do tung cánh bay cao, giúp con người mở rộng tầm nhìn và ứng dụng kiến thức vào thực tế ngày càng chuẩn xác.
- Phần này tập trung vào vai trò của khoa học trong việc khám phá và ứng dụng thực tế, góp phần tạo ra những kết quả nghiên cứu tinh vi và đáng quý.
Nhận xét:
- Phần 1 nhấn mạnh về khía cạnh giáo dục, vai trò của nghệ thuật và khoa học trong việc phát triển trí tuệ và giáo dục con người.
- Phần 5 nhấn mạnh vào khía cạnh ứng dụng thực tế của khoa học, khả năng mở rộng tầm nhìn và phát triển những kết quả nghiên cứu cụ thể.
Như vậy, cả hai phần đều thống nhất về tầm quan trọng của khoa học và nghệ thuật, nhưng mỗi phần lại tập trung vào một khía cạnh cụ thể: phần 1 là giáo dục và phát triển trí tuệ, phần 5 là ứng dụng thực tế và kết quả nghiên cứu.
Trả lời câu hỏi cuối bài
- Tác giả nhấn mạnh ý kiến của mình ở phần 1 bằng cách nào? Ưu điểm của cách nhấn mạnh đó là gì?
Tác giả nhấn mạnh ý kiến của mình bằng cách khẳng định mạnh mẽ rằng không có gì giúp con người có sự giáo dục xã hội một cách kỳ diệu và sáng tạo hơn là sức mạnh của nghệ thuật và khoa học. Ưu điểm của cách nhấn mạnh này là tạo nên sự thuyết phục mạnh mẽ cho người đọc, thể hiện sự tự tin và lập luận chặt chẽ của tác giả.
- Việc lí giải sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học ở phần 2 nhằm mục đích gì? Nhận xét về cách nêu lí lẽ và phân tích bằng chứng trong phần này.
Mục đích của việc lí giải sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học là để nhấn mạnh tầm quan trọng và sự cần thiết của cả hai lĩnh vực trong việc phát triển giáo dục và xã hội. Cách nêu lí lẽ và phân tích bằng chứng trong phần này rất thuyết phục, sử dụng những dẫn chứng cụ thể và lập luận rõ ràng, logic.
- Câu nói của nhà khoa học nổi tiếng được trích dẫn ở phần 3 có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện ý kiến của người viết?
Câu nói của nhà khoa học nổi tiếng được trích dẫn nhằm tăng cường độ tin cậy và thuyết phục cho ý kiến của người viết. Nó cũng tạo ra sự kết nối giữa quan điểm cá nhân của tác giả với những quan điểm đã được công nhận rộng rãi trong cộng đồng khoa học.
- Xác định luận điểm của phần 4. Những yếu tố nào góp phần tạo nên sức thuyết phục trong cách trình bày luận điểm này?
Luận điểm của phần 4 là sự quan trọng của việc xây dựng môi trường học tập và nghiên cứu phù hợp để thúc đẩy sự phát triển của khoa học. Yếu tố tạo nên sức thuyết phục là việc sử dụng những ví dụ cụ thể, phân tích rõ ràng và dẫn chứng thực tế từ các nhà khoa học và các quốc gia phát triển.
- Thái độ của tác giả được thể hiện như thế nào ở phần kết của văn bản (phần 5)? Từ cách viết của tác giả, em có thể học hỏi được điều gì?
Thái độ của tác giả ở phần kết rất rõ ràng, đầy tâm huyết và sự tin tưởng vào tương lai tươi sáng của khoa học. Từ cách viết của tác giả, em có thể học hỏi được cách trình bày lập luận chặt chẽ, sử dụng dẫn chứng cụ thể và thể hiện sự tự tin trong quan điểm cá nhân.
- Khái quát và hệ thống lại những nội dung đọc hiểu văn bản “Khoa học muôn năm” theo gợi ý trong sơ đồ sau:
Luận đề văn bản: Vai trò và tầm quan trọng của khoa học và nghệ thuật trong giáo dục và sự phát triển của xã hội.
Luận điểm 1
- Lí lẽ: Sức mạnh của nghệ thuật và khoa học trong giáo dục.
- Bằng chứng: Khẳng định mạnh mẽ và dẫn chứng từ những ví dụ cụ thể.
Luận điểm 2
- Lí lẽ: Sự khác biệt và tầm quan trọng của nghệ thuật và khoa học.
- Bằng chứng: Phân tích chi tiết về nghệ thuật và khoa học, dẫn chứng từ các nhà khoa học và nghệ sĩ.
Luận điểm 3
- Lí lẽ: Xây dựng môi trường học tập và nghiên cứu.
- Bằng chứng: Ví dụ thực tế từ các quốc gia và nhà khoa học.
Nhận xét về đặc điểm hình thức văn bản
- Bố cục: Rõ ràng, logic, có sự phân chia các phần cụ thể.
- Các yếu tố nghệ thuật: Sử dụng ngôn ngữ thuyết phục, dẫn chứng cụ thể, lập luận chặt chẽ.
Với những hướng dẫn soạn bài Khoa học muôn năm – Ngữ văn lớp 9 – Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
