Thơ Về Mẹ – Nguồn cảm hứng trong tình yêu và cuộc sống
Trong cuộc sống, hình ảnh người mẹ luôn là biểu tượng của tình yêu thương và hy sinh. “Thơ về mẹ” không chỉ là những câu chữ đơn giản, mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu sắc và kỷ niệm quý giá. Bài viết này sẽ khám phá những bài thơ đẹp nhất về mẹ, giúp chúng ta hiểu hơn về tình cảm thiêng liêng này.
Thơ về mẹ có những chủ đề nào?
Tình yêu thương vô bờ bến
- Tình yêu của mẹ được thể hiện như một sức mạnh vô hình, luôn hiện diện và bao bọc con cái. Nhiều bài thơ miêu tả tình cảm này qua hình ảnh mẹ chăm sóc, dạy dỗ, và bảo vệ con cái khỏi những khó khăn trong cuộc sống.
- Ví dụ: Trong bài thơ “Mẹ” của tác giả Tố Hữu, tình yêu của mẹ được ví như ánh sáng dẫn đường, giúp con vượt qua bão tố cuộc đời.
Kỷ niệm tuổi thơ
- Những kỷ niệm đẹp thời thơ ấu gắn liền với hình ảnh người mẹ. Thơ thường khắc họa những ngày tháng êm đềm, khi mẹ chăm sóc, dạy dỗ, và chơi đùa cùng con.
- Ví dụ: Bài thơ “Bầu trời xanh” của Xuân Quỳnh gợi nhắc về những kỷ niệm ngọt ngào trong ký ức tuổi thơ, nơi mẹ là nhân vật chính trong mọi câu chuyện.
Lòng biết ơn và kính trọng
- Thơ về mẹ cũng thường thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh mà mẹ đã dành cho con cái. Những vần thơ này là lời tri ân đối với công lao và tình cảm mà mẹ đã dành suốt cuộc đời.
- Ví dụ: Trong bài thơ “Con có mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm, tác giả bày tỏ sự kính trọng và biết ơn đối với mẹ, nhấn mạnh rằng những gì con có được ngày hôm nay đều nhờ công lao to lớn của mẹ.
Nỗi nhớ và nỗi buồn
- Khi mẹ không còn bên cạnh, nỗi nhớ và nỗi buồn trở thành chủ đề chính trong nhiều bài thơ. Thơ thể hiện sự trống vắng, lặng lẽ và những kỷ niệm không thể quên.
- Ví dụ: Trong bài thơ “Mẹ tôi” của Chế Lan Viên, nỗi nhớ mẹ trở thành nỗi đau âm thầm, là nguồn cảm hứng sáng tác cho tác giả.
Sự hy sinh và cam đoan
- Nhiều bài thơ miêu tả sự hy sinh thầm lặng của mẹ, những đêm thức trắng chăm sóc con, hay những nỗi lo lắng cho tương lai của con cái. Những câu thơ này mang đến cảm nhận sâu sắc về sự hy sinh lớn lao và tình cảm chân thành của mẹ.
- Ví dụ: Trong bài thơ “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Lưu Quang Vũ, hình ảnh người mẹ hiện lên với sự cam chịu và hy sinh vì hạnh phúc của con.
Những chủ đề này không chỉ thể hiện tình cảm sâu sắc mà còn là những bài học quý giá mà chúng ta luôn mang theo trong suốt cuộc đời. Thơ về mẹ thực sự là một phần quan trọng trong văn học và trong trái tim mỗi người.
Một số bài thơ về mẹ tiêu biểu
NGỒI BUỒN NHỚ MẸ TA XƯA
—– Nguyễn Duy ——
Bần thần hương huệ thơm đêm
Khói nhang vẽ nẻo đường lên Niết bàn
Chân nhang lấm láp tro tàn
Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào
Mẹ ta không có yếm đào
Nón mê thay nón quai thao đội đầu
Rối ren tay bí tay bầu
Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò, sung chát đào chua
Câu ca mẹ hát gió đưa về trời
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.
Bao giờ cho tới mùa thu
Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
Bao giờ cho tới tháng năm
Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân Hà chảy ngược lên cao
Quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm…
Bờ ao đom đóm chập chờn
Trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
Sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
Bà ru mẹ, mẹ ru con
Liệu mai sau các con còn nhớ không
Nhìn về quê mẹ xa xăm
Lòng ta – chỗ ướt mẹ nằm đêm mưa
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương…
CON CÒ
—–Chế Lan Viên—-
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
“Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò Cổng Phủ,
Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn,
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ.
“Con cò ăn đêm,
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm,
Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân,
Con chưa biết con cò, con vạc,
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát,
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân.
II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cho cò trắng đến làm quen,
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ,
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi.
Mai khôn lớn, con theo cò đi học,
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân.
Lớn lên, lớn lên, lớn lên…
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn…
III
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con,
Cò mãi yêu con.
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
À ơi!
Một con cò thôi,
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi.
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc,
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
MẸ
(Xin tặng cho những ai được diễm phúc còn có Mẹ
Đỗ Trung Quân – 1986)
Con sẽ không đợi một ngày kia
Khi mẹ mất đi mới giật mình khóc lóc
Những dòng sông trôi đi có trở lại bao giờ?
Con hốt hoảng trước thời gian khắc nghiệt
Chạy điên cuồng qua tuổi mẹ già nua
Mỗi ngày qua con lại thấy bơ vơ
Ai níu nổi thời gian?
Ai níu nổi?
Con mỗi ngày một lớn lên
Mẹ mỗi ngày thêm già cỗi
Cuộc hành trình thầm lặng phía hoàng hôn.
Con sẽ không đợi một ngày kia
Có người cài cho con lên áo một bông hồng
Mới thảng thốt nhận ra mình mất mẹ
Mỗi ngày đi qua đang cài cho con một bông hồng
Hoa đẹp đấy – cớ sao lòng hoảng sợ?
Ta ra đi mười năm xa vòng tay của mẹ
Sống tự do như một cánh chim bằng
Ta làm thơ cho đời và biết bao người con gái
Có bao giờ thơ cho mẹ ta không?
Những bài thơ chất ngập tâm hồn
Đau khổ – chia lìa – buồn vui – hạnh phúc
Có những bàn chân đã giẫm xuống trái tim ta độc ác
Mà vẫn cứ đêm về thao thức làm thơ
Ta quên mất thềm xưa dáng mẹ ngồi chờ
Giọt nước mắt già nua không ứa nổi
Ta mê mải trên bàn chân rong ruổi
Mắt mẹ già thầm lặng dõi sau lưng
Khi gai đời đâm ứa máu bàn chân
Mấy kẻ đi qua
Mấy người dừng lại?
Sao mẹ già ở cách xa đến vậy
Trái tim âu lo đã giục giã đi tìm
Ta vẫn vô tình
Ta vẫn thản nhiên?
Hôm nay…
Anh đã bao lần dừng lại trên phố quen
Ngã nón đứng chào xe tang qua phố
Ai mất mẹ?
Sao lòng anh hoảng sợ
Tiếng khóc kia bao lâu nữa của mình?
Bài thơ này xin thắp một bình minh
Trên đời mẹ bao năm rồi tăm tối
Bài thơ như một nụ hồng
Con cài sẵn cho tháng ngày sẽ tới!
LỜI RU CỦA MẸ
—Xuân Quỳnh—
Lời ru ẩn nơi nào
Giữa mênh mang trời đất
Khi con vừa ra đời
Lời ru về mẹ hát
Lúc con nằm ấm áp
Lời ru là tấm chăn
Trong giấc ngủ êm đềm
Lời ru thành giấc mộng
Khi con vừa tỉnh giấc
Thì lời ru đi chơi
Lời ru xuống ruộng khoai
Ra bờ ao rau muống
Và khi con đến lớp
Lời ru ở cổng trường
Lời ru thành ngọn cỏ
Đón bước bàn chân con
Mai rồi con lớn khôn
Trên đường xa nắng gắt
Lời ru là bóng mát
Lúc con lên núi thẳm
Lời ru cũng gập ghềnh
Khi con ra biển rộng
Lời ru thành mênh mông
LÒNG MẸ
—Nguyễn Bính—
Gái lớn ai không phải lấy chồng
Can gì mà khóc, nín đi không !
Nín đi ! mặc áo ra chào họ
Rõ quí con tôi ! Các chị trông !
Ương ương dở dở quá đi thôi !
Cô có còn thương đến chúng tôi
Thì đứng lên nào ! lau nước mắt
Mình cô làm bận mấy mươi người.
Này áo đồng lầm, quần lĩnh tía
Này gương này lược này hoa tai
Muốn gì tôi sắm cho cô đủ
Nào đã thua ai đã kém ai ?
Ruộng tôi cày cấy, dâu tôi hái
Nuôi dạy em cô tôi đảm đương
Nhà cửa tôi coi, nợ tôi giả
Tôi còn mạnh chán, khiến cô thương !
Đưa con ra đến cửa buồng thôi
Mẹ phải xa con, khổ mấy mươi !
Con ạ ! đêm nay mình mẹ khóc
Đêm đêm mình mẹ lại đưa thoi.
MẸ ỐM
—–Trần Đăng Khoa––
Mọi hôm mẹ thích vui chơi
Hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu
Lá trầu khô giữa cơi trầu
Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay
Cánh màn khép lỏng cả ngày
Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa
Nắng mưa từ những ngày xưa
Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan
Khắp người đau buốt, nóng ran
Mẹ ơi ! Cô bác xóm làng đến thăm
Người cho trứng, người cho cam
Và anh y sĩ đã mang thuốc vào
Sáng nay trời đổ mưa rào
Nắng trong trái chín ngọt ngào bay hương
Cả đời đi gió đi sương
Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi
Mẹ vui, con có quản gì
Ngâm thơ kể chuyện rồi thì múa ca
Rồi con diễn kịch giữa nhà
Một mình con sắm cả ba vai chèo
Vì con, mẹ khổ đủ điều
Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn
Con mong mẹ khỏe dần dần
Ngày ăn ngon miệng, đêm nằm ngủ say
Rồi ra đọc sách, cấy cày
Mẹ là đất nước, tháng ngày của con.
Giá trị nghệ thuật của bài thơ về mẹ
Giá trị nghệ thuật của bài thơ về mẹ thể hiện qua nhiều khía cạnh, tạo nên sức cuốn hút và ý nghĩa sâu sắc cho tác phẩm. Dưới đây là một số điểm nổi bật về giá trị nghệ thuật của thơ về mẹ:
Ngôn ngữ giàu hình ảnh: Bài thơ thường sử dụng ngôn từ gợi cảm, với hình ảnh sống động và gần gũi, tạo nên bức tranh tươi đẹp về tình mẫu tử. Những hình ảnh như “ánh sáng,” “gió thoảng,” hay “ngọn lửa” giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được tình yêu thương và sự ấm áp từ mẹ.
Biểu cảm và cảm xúc chân thành: Thơ về mẹ thường thể hiện những cảm xúc chân thành và sâu sắc. Tình yêu, lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ được diễn đạt một cách tự nhiên, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và tìm thấy những kỷ niệm riêng của mình.
Thể thơ và nhịp điệu: Các bài thơ về mẹ thường được viết theo nhiều thể loại khác nhau, từ thơ lục bát đến thơ tự do. Nhịp điệu hài hòa, nhịp nhàng, kết hợp với âm điệu nhẹ nhàng tạo cảm giác bình yên, dễ chịu, phù hợp với chủ đề tình cảm gia đình.
Sử dụng biện pháp tu từ: Bài thơ thường có sự hiện diện của các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa và điệp từ. Những biện pháp này giúp tăng tính biểu cảm và sức mạnh truyền tải của tác phẩm. Ví dụ, việc nhân hóa hình ảnh mẹ giúp người đọc cảm nhận được những cảm xúc sâu sắc hơn.
Chủ đề và tư tưởng: Thơ về mẹ thường thể hiện những chủ đề lớn như tình yêu, lòng biết ơn, sự hy sinh, và giá trị gia đình. Những tư tưởng này không chỉ thể hiện tình cảm riêng tư mà còn mang ý nghĩa chung cho xã hội, khẳng định giá trị của người phụ nữ và tình cảm gia đình.
Tính nhạc trong thơ: Nhiều bài thơ về mẹ có sự kết hợp hài hòa giữa lời thơ và âm điệu, tạo nên một cảm xúc ngọt ngào và dễ nhớ. Tính nhạc này giúp tác phẩm dễ dàng đi vào lòng người và thường được lưu truyền rộng rãi.
Giá trị nghệ thuật của bài thơ về mẹ không chỉ nằm ở ngôn từ và hình ảnh mà còn ở cảm xúc và ý nghĩa mà nó truyền tải. Những bài thơ này không chỉ là tác phẩm văn học mà còn là một phần của cuộc sống, nuôi dưỡng tâm hồn và gợi nhớ về tình cảm gia đình thiêng liêng.
Những bài thơ về mẹ mang đến những thông điệp sâu sắc về tình yêu và sự hy sinh. Qua từng câu thơ, chúng ta không chỉ cảm nhận được nỗi niềm của tác giả mà còn trân trọng tình cảm với mẹ. Hãy để những bài thơ này gợi nhắc lòng biết ơn và yêu thương mà chúng ta dành cho người mẹ thân yêu.