SOẠN VĂN BÀI NGUYỄN TRÃI- CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP- SÁCH CÁNH DIỀU LỚP 10 TẬP 2
Hướng dẫn soạn bài Nguyễn Trãi- cuộc đời và sự nghiệp – Sách Cánh Diều lớp 10 tập 2 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
- Văn bản Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp gồm mấy phần, mỗi phần giới thiệu cho người đọc nội dung gì?
Văn bản Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp gồm hai phần, mỗi phần giới thiệu cho người đọc nội dung như sau:
Phần 1: Từ đầu đến “danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi”
- Giới thiệu khái quát về cuộc đời của Nguyễn Trãi
- Những dấu mốc quan trọng trong cuộc đời Nguyễn Trãi:
- Năm 1400: Nguyễn Trãi sinh ra trong một gia đình nhà Nho nghèo ở làng Nhị Khê, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
- Năm 1407: Giặc Minh xâm lược nước ta, Nguyễn Trãi theo Lê Lợi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn.
- Năm 1428: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng, Nguyễn Trãi tham gia xây dựng đất nước.
- Năm 1442: Nguyễn Trãi bị oan án Lệ Chi viên và bị giết hại cùng gia đình.
Phần 2: Còn lại
- Giới thiệu về sự nghiệp kiệt xuất của Nguyễn Trãi trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, văn hóa, quân sự:
- Về chính trị: Nguyễn Trãi là một nhà chính trị tài ba, có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước.
- Về ngoại giao: Nguyễn Trãi là một nhà ngoại giao xuất sắc, đã góp phần quan trọng trong việc mở rộng quan hệ ngoại giao của Đại Việt với các nước láng giềng.
- Về văn hóa: Nguyễn Trãi là một nhà văn hóa lớn, có nhiều đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam.
- Về quân sự: Nguyễn Trãi là một nhà quân sự tài ba, có nhiều đóng góp quan trọng trong việc chiến thắng quân Minh xâm lược.
- Dựa vào văn bản trên, em hãy xác định:
– Những điểm cần lưu ý về bối cảnh lịch sử, văn hóa của thời đại Nguyễn Trãi.
– Trong cuộc đời Nguyễn Trãi có những sự kiện và dấu mốc quan trọng nào? Những sự kiện và dấu mốc này có liên quan như thế nào tới sự nghiệp văn học của ông?
Bối cảnh lịch sử, văn hóa của thời đại Nguyễn Trãi
Thời đại của Nguyễn Trãi là thời kỳ lịch sử đầy biến động của dân tộc Việt Nam. Năm 1407, giặc Minh xâm lược nước ta, mở ra một thời kỳ Bắc thuộc mới kéo dài hơn 20 năm. Trong thời kỳ này, nhân dân ta đã phải trải qua nhiều đau thương, mất mát, nhưng cũng thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất.
Chính trong bối cảnh lịch sử đầy biến động đó, Nguyễn Trãi đã ra đời và lớn lên. Ông sớm giác ngộ lý tưởng yêu nước, thương dân và tham gia vào cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược.
Về văn hóa, thời đại của Nguyễn Trãi là thời kỳ giao thoa giữa hai nền văn hóa Đông – Tây. Nền văn hóa dân tộc Việt Nam tiếp thu được nhiều tinh hoa của văn hóa Trung Hoa, nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của văn học Việt Nam, trong đó có văn học của Nguyễn Trãi.
Những sự kiện và dấu mốc quan trọng trong cuộc đời Nguyễn Trãi
Trong cuộc đời của Nguyễn Trãi, có thể kể đến những sự kiện và dấu mốc quan trọng sau:
- Năm 1400: Nguyễn Trãi sinh ra trong một gia đình nhà Nho nghèo ở làng Nhị Khê, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
- Năm 1407: Giặc Minh xâm lược nước ta, Nguyễn Trãi theo Lê Lợi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn.
- Năm 1428: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng, Nguyễn Trãi tham gia xây dựng đất nước.
- Năm 1442: Nguyễn Trãi bị oan án Lệ Chi viên và bị giết hại cùng gia đình.
Những sự kiện và dấu mốc này có liên quan mật thiết tới sự nghiệp văn học của Nguyễn Trãi. Chính trong quá trình tham gia cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược, Nguyễn Trãi đã có điều kiện tiếp xúc với nhiều tầng lớp nhân dân khác nhau, từ đó hiểu rõ hơn về cuộc sống, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Đây chính là nguồn cảm hứng chủ đạo cho sáng tác văn học của ông.
Cụ thể, những sự kiện và dấu mốc quan trọng trong cuộc đời Nguyễn Trãi có liên quan tới sự nghiệp văn học của ông như sau:
- Sự kiện Nguyễn Trãi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn đã giúp ông có cơ hội tiếp xúc với cuộc sống của nhân dân, hiểu được nỗi thống khổ của nhân dân dưới ách thống trị của giặc Minh. Từ đó, ông đã viết nên những tác phẩm giàu tinh thần yêu nước, căm thù giặc, thể hiện khát vọng độc lập, tự do của dân tộc, như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập,…
- Sự kiện Nguyễn Trãi tham gia xây dựng đất nước đã giúp ông có cơ hội tiếp xúc với đời sống xã hội, hiểu được những vấn đề kinh tế, chính trị, văn hóa của đất nước. Từ đó, ông đã viết nên những tác phẩm mang giá trị thời sự và tư tưởng sâu sắc, như Quân trung từ mệnh tập, Quốc âm thi tập,…
- Sự kiện Nguyễn Trãi bị oan án Lệ Chi viên đã là một cú sốc lớn đối với ông, khiến ông đau đớn, xót xa. Từ đó, ông đã viết nên những tác phẩm mang đậm tâm trạng bi thương, đau đớn, như Cẩm nang,…
- Dựa trên cơ sở nào để bài viết khẳng định: “Nguyễn Trãi là nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất”?
Bài viết khẳng định “Nguyễn Trãi là nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất” dựa trên những cơ sở sau:
- Về sự nghiệp văn học
Nguyễn Trãi là một nhà văn hóa lớn, có nhiều đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam. Ông để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ, phong phú về thể loại, bao gồm cả chữ Hán và chữ Nôm.
Các tác phẩm của Nguyễn Trãi có giá trị to lớn về nội dung và nghệ thuật. Nội dung các tác phẩm của ông thể hiện sâu sắc tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Nghệ thuật của ông đạt đến đỉnh cao của văn học trung đại Việt Nam, thể hiện ở sự kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức, giữa tư tưởng và nghệ thuật.
Các tác phẩm của Nguyễn Trãi có ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn học Việt Nam và được coi là những kiệt tác của văn học trung đại Việt Nam.
- Về sự nghiệp chính trị, ngoại giao, quân sự
Nguyễn Trãi cũng là một nhà chính trị, ngoại giao, quân sự tài ba. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Về chính trị, Nguyễn Trãi là người chủ trương hòa bình, nhưng kiên quyết đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Ông đã có nhiều ý kiến đóng góp quan trọng cho việc hoạch định đường lối kháng chiến và xây dựng đất nước.
Về ngoại giao, Nguyễn Trãi là một nhà ngoại giao xuất sắc. Ông đã góp phần quan trọng trong việc mở rộng quan hệ ngoại giao của Đại Việt với các nước láng giềng.
Về quân sự, Nguyễn Trãi là một nhà quân sự tài ba. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc chiến thắng quân Minh xâm lược.
Từ những thành tựu to lớn trong các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, quân sự và văn học, Nguyễn Trãi xứng đáng được coi là một nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất của dân tộc Việt Nam.
- Nội dung chính của thơ văn Nguyễn Trãi được trình bày trong bài viết bao gồm những điểm gì? Qua thơ văn, Nguyễn Trãi hiện lên là một con người như thế nào?
Nội dung chính của thơ văn Nguyễn Trãi được trình bày trong bài Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp bao gồm những điểm sau:
- Tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất
Thơ văn Nguyễn Trãi thấm nhuần tư tưởng yêu nước, nhân nghĩa vì dân, đề cao vai trò của người dân, cùng với niềm suy tư thế sự và tình yêu thiên nhiên, đất nước. Đó là một con người luôn gắn yêu nước với thương dân, biết ơn người dân.
Trong thơ văn Nguyễn Trãi, tinh thần yêu nước được thể hiện một cách sâu sắc, mãnh liệt. Ông coi yêu nước là lẽ sống, là mục tiêu, là động lực của cuộc đời. Ông đã viết nên những tác phẩm bất hủ như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập,… thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.
- Tư tưởng nhân nghĩa
Tư tưởng nhân nghĩa là một trong những tư tưởng chủ đạo trong thơ văn Nguyễn Trãi. Theo Nguyễn Trãi, nhân nghĩa là yêu thương con người, giúp đỡ người khác, bảo vệ quyền lợi của nhân dân. Ông coi nhân nghĩa là nền tảng của đạo đức, là nguyên tắc cho mọi hành động của con người.
Trong thơ văn Nguyễn Trãi, tư tưởng nhân nghĩa được thể hiện một cách sâu sắc, thấm thía. Ông đã viết nên những tác phẩm như Quân trung từ mệnh tập, Quốc âm thi tập,… thể hiện quan niệm về nhân nghĩa và khẳng định vai trò của nhân nghĩa trong cuộc sống.
- Tình yêu thiên nhiên, đất nước
Nguyễn Trãi là một nhà thơ có tâm hồn yêu thiên nhiên, đất nước. Ông đã viết nên những bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, thể hiện tình yêu tha thiết của mình đối với quê hương, đất nước.
Trong thơ văn Nguyễn Trãi, tình yêu thiên nhiên, đất nước được thể hiện một cách chân thành, sâu sắc. Ông đã viết nên những tác phẩm như Cảnh ngày hè, Cây chuối,… thể hiện tình yêu tha thiết của mình đối với quê hương, đất nước.
- Nghệ thuật thơ văn
Thơ văn Nguyễn Trãi đạt đến đỉnh cao của văn học trung đại Việt Nam. Ông sử dụng ngôn ngữ tinh tế, hàm súc, giàu hình ảnh, biểu cảm. Thơ văn của ông có âm hưởng hào hùng, tráng lệ, nhưng cũng rất đỗi trữ tình, sâu lắng.
Tóm lại, thơ văn Nguyễn Trãi là một kho tàng văn học quý giá của dân tộc Việt Nam. Thơ văn của ông không chỉ có giá trị về nội dung mà còn có giá trị về nghệ thuật. Qua thơ văn, Nguyễn Trãi hiện lên là một con người có nhân cách cao đẹp, có tài năng xuất sắc, có đóng góp to lớn cho nền văn học và lịch sử dân tộc.
- Những đóng góp to lớn nào về mặt nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Trãi được nêu lên trong văn bản trên?
Văn bản Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp đã nêu lên những đóng góp to lớn về mặt nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Trãi như sau:
- Sự kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức, giữa tư tưởng và nghệ thuật
Thơ văn Nguyễn Trãi đạt đến đỉnh cao của văn học trung đại Việt Nam chính là nhờ sự kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức, giữa tư tưởng và nghệ thuật. Nội dung của thơ văn ông luôn mang giá trị tư tưởng sâu sắc, nhưng cũng được thể hiện một cách nghệ thuật, tinh tế.
- Sự sáng tạo về thể loại
Nguyễn Trãi là một nhà văn hóa lớn, có nhiều đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam. Ông đã có những sáng tạo về thể loại, góp phần làm phong phú cho nền văn học dân tộc.
Trong thơ văn chữ Hán, Nguyễn Trãi đã sáng tạo ra thể loại cáo, thể văn có giá trị tuyên ngôn chính trị, ngoại giao cao. Tiêu biểu là tác phẩm Bình Ngô đại cáo, một áng văn bất hủ của dân tộc Việt Nam.
Trong thơ văn chữ Nôm, Nguyễn Trãi đã sáng tạo ra thể loại phú, thể văn có giá trị tự sự, trữ tình. Tiêu biểu là tác phẩm Quốc âm thi tập, một tập thơ gồm 254 bài, được coi là đỉnh cao của thơ Nôm Việt Nam.
- Sự sử dụng ngôn ngữ tinh tế, hàm súc, giàu hình ảnh, biểu cảm
Ngôn ngữ thơ văn Nguyễn Trãi được sử dụng một cách tinh tế, hàm súc, giàu hình ảnh, biểu cảm. Ông đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,… để tạo nên những hình ảnh thơ đẹp, sống động, giàu ý nghĩa biểu cảm.
- Âm hưởng hào hùng, tráng lệ, nhưng cũng rất đỗi trữ tình, sâu lắng
Thơ văn Nguyễn Trãi có âm hưởng hào hùng, tráng lệ, nhưng cũng rất đỗi trữ tình, sâu lắng. Ông đã sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật một cách tài tình để tạo nên những âm hưởng thơ đa dạng, phong phú.
- Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi gợi cho em những suy nghĩ, tình cảm gì?
Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi là một tấm gương sáng ngời về tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất, tư tưởng nhân nghĩa, tình yêu thiên nhiên, đất nước và tài năng văn chương xuất sắc.
Trước hết, cuộc đời của Nguyễn Trãi là một cuộc đời đầy sóng gió, thăng trầm. Ông sinh ra trong một gia đình nhà Nho nghèo, nhưng sớm giác ngộ lí tưởng yêu nước, thương dân và tham gia vào cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược. Sau khi cuộc kháng chiến toàn thắng, ông tham gia xây dựng đất nước, nhưng lại bị oan án Lệ Chi viên và bị giết hại cùng gia đình.
Trải qua những thăng trầm của cuộc đời, Nguyễn Trãi vẫn giữ vững tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất. Ông là một người yêu nước, thương dân, luôn mong muốn dân tộc được độc lập, tự do, nhân dân được ấm no, hạnh phúc. Ông là một nhà lãnh đạo tài ba, có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Nguyễn Trãi cũng là một nhà văn hóa lớn, có nhiều đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam. Ông để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ, phong phú về thể loại, bao gồm cả chữ Hán và chữ Nôm.
Thơ văn Nguyễn Trãi thấm nhuần tư tưởng yêu nước, nhân nghĩa, đề cao vai trò của người dân, cùng với niềm suy tư thế sự và tình yêu thiên nhiên, đất nước. Đó là một con người luôn gắn yêu nước với thương dân, biết ơn người dân.
Trước những suy nghĩ, tình cảm của Nguyễn Trãi, em cảm thấy vô cùng ngưỡng mộ, khâm phục. Em tự hào về một con người tài năng, có nhân cách cao đẹp như Nguyễn Trãi.
Từ cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi, em rút ra những bài học quý giá cho bản thân. Đó là bài học về lòng yêu nước, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất, tư tưởng nhân nghĩa, tình yêu thiên nhiên, đất nước và tài năng văn chương.
Với những hướng dẫn soạn bài Nguyễn Trãi- cuộc đời và sự nghiệp – Sách Cánh Diều lớp 10 tập 2 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
