Soạn bài Luyện tập phân tích và tổng hợp

     Hướng dẫn soạn bài Luyện tập phân tích và tổng hợp – Ngữ văn 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này

Câu 1: (Trang 11, SGK Ngữ Văn 9 Tập 2)
Đoạn trích a

Tác giả Xuân Diệu đã vận dụng phép lập luận phân tích để làm sáng tỏ luận điểm: “Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài”.

Tác giả đã phân tích bài thơ “Thu điếu” của Nguyễn Khuyến theo các yếu tố:

• Hồn thơ:
  • Cái thú vị của bài thơ ở các điệu xanh: xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi.
  • Ở những cử động: chiếc thuyền con lâu lâu mới nhích, sóng gợn tí, lá đưa vèo, tầng mây lơ lửng, ngõ trúc quanh, chiếc cần buông, con cá động.
  • Ở các vần thơ: không phải chỉ giỏi vì là những tử vận hiểm hóc, mà chính hay vì kết hợp với từ, với nghĩa chữ, đến một cách thoải mái đúng chỗ, do một nhà nghệ sĩ cao tay.
• Xác thơ:
  • Cả bài thơ không non ép một chữ nào, nhất là hai câu 3, 4: Sóng biếc theo làn hơi gợn tí, Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.

Từ những phân tích trên, tác giả đã khẳng định bài thơ “Thu điếu” của Nguyễn Khuyến là một bài thơ hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài.

Đoạn trích b
Tác giả Nguyên Hương đã vận dụng phép lập luận đối lập để làm sáng tỏ luận điểm: “Mấu chốt của thành đạt là ở bản thân chủ quan mỗi người”.

Tác giả đã nêu ra các ý kiến cho rằng thành đạt là do gặp thời, hoàn cảnh bức bách, điều kiện học tập, tài năng trời cho. Đây đều là những nguyên nhân khách quan. Tuy nhiên, tác giả cho rằng những nguyên nhân này chỉ là cơ hội, điều kiện để con người phát huy bản thân. Nếu không có bản lĩnh, ý chí, nghị lực, không kiên trì phấn đấu, học tập không mệt mỏi thì dù có gặp thời, có hoàn cảnh thuận lợi, có điều kiện học tập tốt, có tài năng thì cũng khó có thể thành đạt.

Từ những phân tích trên, tác giả đã khẳng định mấu chốt của thành đạt là ở bản thân chủ quan của mỗi người.

Ngoài ra, trong đoạn trích này, tác giả còn vận dụng phép lập luận giả định để làm rõ luận điểm của mình. Tác giả giả định nếu gặp thời mà không chuẩn bị thì cơ hội cũng sẽ qua đi, nếu gặp hoàn cảnh bức bách mà bi quan, chán nản thì khó có thể vượt qua, nếu có điều kiện học tập tốt mà mải chơi, ăn diện thì kết quả học tập sẽ không cao, nếu có tài năng mà không phát huy thì cũng bị thui chột.

Qua đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng, mỗi người cần phải nỗ lực, cố gắng, kiên trì phấn đấu, học tập không mệt mỏi thì mới có thể thành đạt.

Câu 2: Hiện nay có một số học sinh học qua loa, đối phó, không học thật sự. Em hãy phân tích bản chất của lối học đối phó đê’ nêu lên những tác hại của nó.

Bản chất của lối học đối phó

Lối học đối phó là lối học chỉ học cho qua, cho xong, không học thật sự để tiếp thu kiến thức. Học sinh học đối phó thường chỉ học vẹt, học tủ, học theo kiểu “học trước quên sau”. Họ không có hứng thú học tập, không chịu tìm tòi, khám phá kiến thức.

Những tác hại của lối học đối phó

Lối học đối phó có những tác hại vô cùng nghiêm trọng đối với bản thân học sinh và xã hội.

• Về mặt học tập: Học sinh học đối phó sẽ không tiếp thu được kiến thức một cách đầy đủ và chắc chắn. Họ sẽ gặp khó khăn trong việc giải quyết các bài tập, bài kiểm tra và thi cử. Lâu dần, học sinh sẽ chán học, bỏ học, dẫn đến thất học.
• Về mặt nhân cách: Học sinh học đối phó sẽ hình thành tính cách lười biếng, ỷ lại, không có tinh thần tự giác, chủ động trong học tập. Họ cũng dễ bị sa vào các tệ nạn xã hội, như cờ bạc, ma túy,…
• Về mặt xã hội: Lối học đối phó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, làm giảm nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội.

Một số giải pháp khắc phục lối học đối phó

Để khắc phục lối học đối phó, cần có sự phối hợp của gia đình, nhà trường và xã hội.

• Gia đình: Gia đình cần quan tâm đến việc học tập của con em, tạo cho con em một môi trường học tập tốt.
• Nhà trường: Nhà trường cần đổi mới phương pháp dạy học, tạo hứng thú cho học sinh trong học tập.
• Xã hội: Xã hội cần nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của giáo dục, tạo điều kiện cho học sinh học tập.

Mỗi học sinh cần tự ý thức được tác hại của lối học đối phó và có ý thức học tập tốt, học thật sự để tiếp thu kiến thức và phát triển bản thân.

Câu 3: Dựa vào văn bản Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm, em hãy phân tích các lý do khiến mọi người phải đọc sách.

Trong văn bản “Bàn về đọc sách”, Chu Quang Tiềm đã khẳng định: “Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy tri thức, rèn luyện nhân cách, bồi dưỡng tâm hồn, nâng cao dân trí và góp phần phát triển xã hội”. Để làm sáng tỏ luận điểm này, tác giả đã phân tích những lí do khiến mọi người phải đọc sách.

Thứ nhất, đọc sách giúp con người tích lũy tri thức. Sách là kho tàng tri thức vô tận của nhân loại. Sách ghi lại những thành tựu của nhân loại trong các lĩnh vực khác nhau, từ khoa học, văn học, lịch sử,… Sách cung cấp cho con người những tri thức cần thiết để sống và làm việc.

Thứ hai, đọc sách giúp con người rèn luyện nhân cách. Sách giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh, hiểu biết về bản thân, hiểu biết về những giá trị đạo đức, nhân văn. Sách giúp con người hình thành những phẩm chất tốt đẹp như: lòng nhân ái, vị tha, yêu thương,…

Thứ ba, đọc sách giúp con người bồi dưỡng tâm hồn. Sách giúp con người cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống, của tình yêu thương,… Sách giúp con người thư giãn, giải trí, xua tan những mệt mỏi, căng thẳng trong cuộc sống.

Thứ tư, đọc sách giúp con người nâng cao dân trí. Sách giúp con người hiểu biết về thế giới, về xã hội, về chính trị,… Sách giúp con người có cái nhìn đúng đắn, sâu sắc về các vấn đề của cuộc sống.

Thứ năm, đọc sách góp phần phát triển xã hội. Sách giúp con người sáng tạo, phát minh, tạo ra những giá trị mới cho xã hội. Sách giúp con người gắn kết với nhau, xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Tóm lại, đọc sách là một việc làm vô cùng quan trọng đối với mỗi người. Đọc sách giúp con người phát triển toàn diện về tri thức, nhân cách, tâm hồn,… Đọc sách là một con đường quan trọng để góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Trong thời đại ngày nay, khi khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ, việc đọc sách của con người có phần hạn chế. Tuy nhiên, đọc sách vẫn là một việc làm cần thiết và quan trọng. Mỗi người cần có ý thức đọc sách, lựa chọn sách phù hợp với nhu cầu, trình độ của bản thân để có thể tiếp thu được những tri thức, giá trị tốt đẹp từ sách.

Câu 4: Hãy viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài Bàn về đọc sách.
Đọc sách là một việc làm quan trọng và cần thiết đối với mỗi người. Sách là kho tàng tri thức vô tận của nhân loại, là nguồn cung cấp kiến thức, bồi dưỡng tâm hồn, rèn luyện nhân cách, góp phần phát triển xã hội.

Đọc sách giúp con người tích lũy tri thức, hiểu biết về thế giới xung quanh. Sách cung cấp cho con người những tri thức cần thiết trong cuộc sống, từ khoa học, văn học, lịch sử,… đến những kỹ năng sống, kinh nghiệm làm việc.

Đọc sách giúp con người rèn luyện nhân cách, hình thành những phẩm chất tốt đẹp. Sách giúp con người hiểu biết về thế giới, về xã hội, về con người, từ đó hình thành những suy nghĩ, tình cảm, hành động đúng đắn.

Đọc sách giúp con người bồi dưỡng tâm hồn, cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống, của tình yêu thương,… Sách giúp con người thư giãn, giải trí, xua tan những mệt mỏi, căng thẳng trong cuộc sống.

Đọc sách giúp con người nâng cao dân trí, có cái nhìn đúng đắn, sâu sắc về các vấn đề của cuộc sống. Sách giúp con người hiểu biết về thế giới, về xã hội, về chính trị,…

Đọc sách góp phần phát triển xã hội. Sách giúp con người sáng tạo, phát minh, tạo ra những giá trị mới cho xã hội. Sách giúp con người gắn kết với nhau, xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Trong thời đại ngày nay, khi khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ, việc đọc sách của con người có phần hạn chế. Tuy nhiên, đọc sách vẫn là một việc làm cần thiết và quan trọng. Mỗi người cần có ý thức đọc sách, lựa chọn sách phù hợp với nhu cầu, trình độ của bản thân để có thể tiếp thu được những tri thức, giá trị tốt đẹp từ sách.

    Với những hướng dẫn soạn bài Luyện tập phân tích và tổng hợp – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.