Soạn bài Khoe của, con rắn vuông – ngữ văn 8 tập 1- sách Chân trời sáng tạo
Hướng dẫn soạn bài Khoe của, con rắn vuông – ngữ văn 8 tập 1- sách Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 82 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Theo em, khoe khoang và khoác lác khác nhau như thế nào?
Trả lời:
– Khoe khoang là cố ý làm cho người ta thấy, biết cái tốt đẹp, cái hay của mình, thường là bằng lời nói.
– Khoác lác là nói những điều quá xa sự thật hoặc không thể có trong thực tế để khoe khoang hoặc để vui đùa.
→ Mặc dù khác nhau nhưng đôi khi cũng có thể có mối liên hệ nhất định (có thể khoác lác để khoe khoang 1 điều gì đó)
Trải nghiệm cùng Văn bản
Câu 1 (trang 83, SGK Ngữ văn 8, tập 1) Việc nói rõ thông tin “lợn cưới”, “áo mới” có cần thiết không? Nói như vậy nhằm mục đích gì?
Lời giải chi tiết:
– Không cần thiết bởi nói không đúng tọng tâm
– Mục đích: khoe của, khoe khoang
Câu 2 (trang 83, SGK Ngữ văn 8, tập 1) Người vợ trêu chồng như thế nào?
Lời giải chi tiết:
– Biết chồng có tính nói khoác nên người vợ đã trêu chồng bằng cách tỏ thái độ ngạc nhiên trước sự miêu tả của chồng và hỏi dồn người chồng liên tục các câu hỏi để người chồng phải tự nói ra sự thật.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 8, tập 1) Xác định đề tài, bối cảnh của truyện cười Khoe của và Con rắn vuông.
Trả lời:
Đề tài
Khoe của: Châm biếm thói khoe khoang
Con rắn vuông: Châm biếm thói khoác lác
Bối cảnh
Khoe của: xoay quanh câu chuyện hai người hay khoe của và cụ thể là khoe áo mới và lợn cưới
Con rắn vuông: anh chồng nói khoác kể cho vợ nghe câu chuyện vào rừng gặp con rắn to
Câu 2 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Chỉ ra mâu thuẫn có tác dụng gây cười trong hai truyện trên.
Trả lời:
| Mâu thuẫn có tác dụng gây cười | |
| Khoe của | Con rắn vuông |
| Cả 2 nhân vật đều cố ý nói thừa những thông tin không cần thiết với mục đích khoe khoang. Nếu bị mất lợn chỉ cần hỏi những thông tin về con lợn đã mất, đằng này lại nhấn mạnh cho người nghe rằng đây là con lợn cưới. Đáng lẽ chỉ cần trả lời ngắn gọn rằng có thấy hay không thì nhân vật trong truyện lại cố ý hướng người nghe tập trung vào chiếc áo mới anh ta đang mặc. | Mâu thuẫn trong lời miêu tả của anh chàng khoác lác về bề ngang và bề dài của con rắn. Con rắn qua lời miêu tả của nhân vật trở thành con rắn vuông. Điều này đã lật tẩy bản chất khoác lác của anh chàng. |
Câu 3 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Liệt kê những lời đối đáp của các nhân vật trong hai truyện cười trên. Những lời đối đáp có vai trò như thế nào trong việc khắc hoạ tính cách của nhân vật?
Trả lời:
| Truyện cười | Lời đối đáp |
| Khoe của | Anh tìm lợn: Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?
Anh mặc áo mới: Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả. |
| Con rắn vuông | Người chồng: Này mình ạ, hôm nay tôi đi vào rừng, thấy một con rắn…. Ôi chao là to! Bề ngang thì đến hai mươi thước, bề dài đến một trăm hai mươi thước ấy!
Người vợ: Làm gì có thứ rắn dài như thế? Người chồng: Mình không tin à? Chẳng một trăm hai mươi thước thì cũng một trăm thước. …. |
Những lời đối đáp có vai trò khắc họa tính cách nhân vật. Trong truyện Khoe của, cả 2 anh chàng đều cố ý nói thừa (vi phạm phương châm về lượng) với mục đích khoe khoang. Trong truyện Con rắn vuông, lời đối đáp khắc họa chân dung anh nói khoác, đồng thời phản ánh quá trình “gài bẫy” để nhân vật tự bộc lộ bản chất của mình.
Câu 4 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Các nhân vật trong truyện hiện thân cho thói hư tật xấu nào mà truyện cười dân gian thường phê phán?
Trả lời:
– Truyện Khoe của: cả 2 anh chàng là hiện thân của sự khoe khoang.
– Truyện Con rắn vuông: anh nói khoác là hiện thân của tật xấu nói khoác.
Câu 5 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Em có nhận xét gì về cách tác giả dân gian phản ánh thói xấu của con người thông qua các truyện cười trên?
Trả lời:
Nhà văn dân gian, với mong muốn phê phán thói khoe khoang và khoác lác trong xã hội, đã sử dụng tài năng quan sát và sự hài hước để tạo ra những tác phẩm vô cùng độc đáo. Ông ta đã chú ý đến những tính cách đó và chọn góc nhìn hài hước để xây dựng những bức chân dung lạ đời, từ đó mô tả và phê phán những hiện tượng tiêu cực đó.
Những nhân vật trong tác phẩm nổi bật với thái độ khoe khoang, tự đặt mình vào trung tâm của mọi sự chú ý. Bằng cách mô tả những hành động vụng trộm, những lời nói khoác lác của họ, tác giả dân gian đã tạo ra những hình ảnh lồng lộn và hài hước. Các bức chân dung này không chỉ là biểu tượng cho tính cách cá nhân mà còn là biện pháp để đánh giá và phê phán sự thái quá, tính toán và vô tâm trong cách ứng xử của những người có thói khoe khoang.
Câu 6 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Tiếng cười và thủ pháp gây cười trong các truyện Khoe của và Con rắn vuông giống nhau và khác nhau ở những điểm nào?
Trả lời:
| Thủ pháp | Điểm giống nhau | Điểm khác nhau | |
| Khoe của | Con rắn vuông | ||
| 1. Tạo tình huống trào phúng | Kết hợp khéo léo lời người kể chuyện và lời nhân vật hoặc lời của các nhân vật với nhau tạo nên những liên tưởng, đối sánh bất ngờ, hài hước, thú vị,… | Tình huống 2 anh có tính cách hay khoe gặp nhau, cả 2 đều cố ý nói thừa để khoe khoang. Câu chuyện kết thúc bằng câu nói của anh mặc áo mới: “Từ lúc…qua đây cả”. Câu nói tương đồng với câu nói của anh đi tìm lợn và do đó tạo nên tiếng cười cho câu chuyện. Điều đó nói lên rằng, dường như những người hay khoe khoang đều sử dụng chung 1 cách thức để đạt được mục đích của mình | Tình huống anh nói khoác bị vợ “gài bẫy” để tự bộc lộ bản chất khoác lác của mình. Câu chuyện kết thúc bằng câu nói của người vợ. Câu nói lật tẩy bản chất khoác lác của người chồng: “Bề ngang hai mươi …. bốn góc à” |
| 2. Sử dụng các biện pháp tu từ | Biện pháp khoa trương, phóng đại. | Chân dung lạ đời của 2 anh chàng khoe khoang. | Lời thoại của anh chàng khoác lác. |
Câu 7 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Em rút ra bài học gì cho bản thân sau khi đọc xong hai câu chuyện này?
Trả lời:
Bài học: Đối với mọi tình huống, việc trung thực và tôn trọng sự thật là nguyên tắc quan trọng, và không nên dựa vào lời nói khoác lác hoặc phóng đại sự việc. Nếu chúng ta cố chấp nói khoác, câu chuyện của chúng ta sẽ không tránh khỏi việc bị phát hiện, và điều này không chỉ làm tổn thương lòng tin của người nghe mà còn tạo nên câu chuyện cười cho những người xung quanh, đồng thời tự làm xấu đi hình ảnh cá nhân của mình.Do đó, để bảo vệ lòng tin và tôn trọng của bản thân cũng như của người khác, chúng ta nên duy trì sự trung thực trong mọi tình huống và hạn chế việc nói khoác lác. Sự chân thành và tôn trọng sự thật sẽ giúp chúng ta xây dựng cơ sở cho những mối quan hệ mạnh mẽ và bền vững.
Câu 8 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Em và bạn trong nhóm phân vai, đóng tiểu phẩm dựa vào một trong hai truyện cười trên.
Trả lời:
– Xác định rõ nhân vật, xác định rõ lời thoại.
– Khi đọc phân vai thì đọc đúng lời của từng nhân vật, bộc lộ được thái độ của nhân vật, làm nổi bật tính cách nhân vật.
Với những hướng dẫn soạn bài Khoe của, con rắn vuông – ngữ văn 8 tập 1- sách Chân trời sáng tạo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
