Hướng dẫn soạn bài Thật và giả – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Nội dung chính: Trong văn bản “Thật và giả” trích từ hồi 1 của vở kịch Con nai đen, nội dung xoay quanh cuộc gặp gỡ giữa các “ứng viên Hoàng hậu” và cô gái Quế Nga với nhà vua, nơi các nhân vật bày tỏ tình cảm của mình.

Hướng dẫn đọc

Câu 1 (trang 151 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Tóm tắt các sự kiện và xác định xung đột kịch trong văn bản.

Trả lời:

Sự kiện 1: Tiểu thư đến gặp vua và tuyên bố tình cảm với vua, nhưng vua nhận ra đó là lời nói dối và giải quyết vấn đề của tiểu thư.

Sự kiện 2: Một người đàn bà đến và bày tỏ lòng trung thành với vua, nhưng vua phát hiện ra sự không chân thành trong lời nói của bà.

Sự kiện 3: Quận chúa cũng đến bày tỏ tình cảm với vua, nhưng vua nhận ra đây cũng là một lời nói dối.

Sự kiện 4: Cuối cùng, cô gái đến và dù cô cũng bày tỏ tình cảm với vua, vua phát hiện ra sự chân thật trong tình cảm của cô gái, mặc dù cô vẫn còn tình cảm với vua.

→ Xung đột kịch: Xung đột chính trong vở kịch nằm ở việc nhà vua phải đối mặt với những lời dối trá từ các ứng viên và tìm ra ai thực sự có tình cảm chân thành với mình. Nhà vua cảm thấy tức giận và thất vọng vì sự lừa dối của mọi người, nhưng chính những lời dối trá này giúp ông nhận ra được tình cảm thật sự của mỗi người.

Câu 2 (trang 151 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Trong văn bản “Thật và giả”, sự thật được ẩn giấu sau lời nói dối như thế nào? Nhà vua tỏ thái độ trước việc đó ra sao?

Trả lời:

Giải thích: Trong văn bản, sự thật được giấu sau lời nói dối của các nhân vật nhằm mục đích thể hiện sự giả dối và động cơ thực sự của họ. Nhà vua phản ứng khác nhau đối với từng lời dối trá, từ sự phẫn nộ và xót xa khi phát hiện sự giả dối, đến sự buồn sầu khi thấy động cơ thực sự, và cả sự mỉa mai đối với các tham vọng chính trị. Cuối cùng, sự chân thành của cô gái mang lại cảm giác hạnh phúc cho nhà vua, vì nó cho thấy sự chân thật giữa những lời dối trá.

Câu 3 (trang 151 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Không gian “cung điện nguy nga”, thời gian “sắp sang một ngày mới” và “trời đất bình tĩnh quá” có vai trò gì trong việc khắc họa nội tâm của nhân vật khi đối diện với chính mình?

Trả lời:

Không gian “cung điện nguy nga”:

• Vai trò: Không gian này tượng trưng cho sự sang trọng, quyền lực và sự phô trương. Nó thường phản ánh sự khao khát về danh vọng và quyền lực, đồng thời có thể khiến nhân vật cảm thấy áp lực trong việc duy trì hình ảnh và địa vị của mình.
• Tác dụng: Khi nhân vật đối diện với không gian cung điện, nó làm nổi bật sự khác biệt giữa hiện thực của họ và sự xa hoa xung quanh. Đồng thời, nó cũng tạo ra cảm giác bị gò bó và mâu thuẫn nội tâm, khi nhân vật cảm thấy mình phải sống theo một tiêu chuẩn cao nhưng lại thiếu tự do cá nhân.

Thời gian “sắp sang một ngày mới”:

• Vai trò: Khoảnh khắc chuyển giao giữa ngày cũ và ngày mới thường mang ý nghĩa của sự đổi mới, cơ hội và hy vọng. Nó có thể tượng trưng cho sự bắt đầu mới hoặc những thách thức và cơ hội sắp tới.
• Tác dụng: Khi nhân vật đối diện với thời điểm này, nó có thể gây ra sự hồi hộp, lo lắng về tương lai hoặc cảm giác về sự thay đổi sắp tới. Nhân vật có thể cảm thấy áp lực trong việc quyết định và chuẩn bị cho những cơ hội và thử thách mới.

Thời gian “trời đất bình tĩnh quá”:

• Vai trò: Sự bình tĩnh và yên lặng của trời đất có thể phản ánh trạng thái tâm lý của nhân vật, sự tĩnh lặng bên ngoài đồng nghĩa với sự yên ả trong nội tâm hoặc sự trầm tư, suy ngẫm.
• Tác dụng: Khi nhân vật đối diện với sự bình yên này, nó có thể khơi gợi sự tự vấn và phân tích sâu sắc về bản thân, cuộc sống và những quyết định quan trọng. Sự tĩnh lặng giúp nhân vật nhìn nhận rõ ràng hơn về những cảm xúc và suy nghĩ của mình.

Câu 4 (trang 151 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Cách sắp xếp cho các nhân vật phụ nữ lần lượt xuất hiện làm gia tăng kịch tính của màn kịch như thế nào?

Trả lời: Trong vở kịch Thật và giả, cách sắp xếp lần lượt các nhân vật phụ nữ đã góp phần làm tăng tính kịch của màn kịch bằng cách:

Tạo sự bất ngờ:

• Cách làm: Việc đưa các nhân vật phụ nữ vào màn kịch một cách bất ngờ tạo ra sự kỳ vọng và căng thẳng cho khán giả, khiến họ không thể dự đoán được diễn biến tiếp theo.
• Ví dụ: Một nhân vật nữ xuất hiện đột ngột, gây ngạc nhiên cho các nhân vật khác và khán giả.

Tạo sự đối lập:

• Cách làm: Đặt các nhân vật phụ nữ vào những tình huống đối lập với nhau hoặc với nhân vật chính, làm nổi bật sự khác biệt về tính cách, mục tiêu và động cơ.
• Ví dụ: Một nhân vật phụ nữ đầy tham vọng đối đầu với một nhân vật nữ hiền hòa, tạo ra sự xung đột và kịch tính trong cốt truyện.

Tạo sự phức tạp:

• Cách làm: Mỗi nhân vật phụ nữ có một lịch sử và bí mật riêng, làm cho họ trở nên phức tạp và thú vị hơn, từ đó làm tăng thêm chiều sâu cho câu chuyện.
• Ví dụ: Một nhân vật phụ nữ có một quá khứ bí ẩn hoặc một mục tiêu cá nhân mâu thuẫn với các nhân vật khác.

Tạo sự liên kết:

• Cách làm: Liên kết các nhân vật phụ nữ với nhân vật chính hoặc với nhau, tạo thành một mạng lưới quan hệ phức tạp và gia tăng kịch tính.
• Ví dụ: Một nhân vật phụ nữ là bạn của nhân vật chính hoặc có mối quan hệ tình cảm với một nhân vật khác, tạo ra những xung đột nội bộ và tình huống căng thẳng.

Câu 5 (trang 151 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Pho tượng đá có thực sự giúp nhà vua giải đáp vấn đề thật – giả không? Vì sao?

Trả lời:

Pho tượng đá và sự thật – giả:

Vai trò: Pho tượng đá đại diện cho sự phân định giữa thực tại và ảo tưởng, đồng thời là biểu tượng của những bí ẩn và thử thách trong việc nhận diện sự thật. Nó đặt ra câu hỏi về khả năng của con người trong việc phân biệt giữa điều thật và điều giả.

Tác dụng: Khi nhà vua đối diện với pho tượng đá, nó kích thích anh suy nghĩ về bản chất của sự thật và sự giả dối, đồng thời tạo ra cảm giác nghi ngờ và khó khăn trong việc xác định điều gì là chân thực.

Vì sao pho tượng đá không giúp nhà vua giải đáp vấn đề?

Bí ẩn và không thể giải thích: Pho tượng đá không thể đưa ra câu trả lời rõ ràng về sự thật – giả. Nó là một biểu tượng của sự phức tạp và bí ẩn, không thể giản lược thành một câu trả lời đơn giản.

Sự cô đơn và cách ly: Pho tượng đá nằm ở một địa điểm xa xôi, tạo ra sự cách biệt và cô đơn. Sự cách ly này phản ánh sự không thể tiếp cận và không thể giải quyết vấn đề thật – giả, để lại nhà vua với nhiều câu hỏi không lời giải.

Câu 6 (trang 151 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Xung đột trong màn kịch cho thấy những băn khoăn gì của tác giả – trong tư cách người công dân, người nghệ sĩ – trước đời sống và sáng tạo?

Trả lời:

Tư cách người công dân:

Băn khoăn: Tác giả sử dụng xung đột trong kịch để thể hiện mối quan tâm về xã hội và đạo đức, phản ánh sự bất an về tình trạng xã hội, quyền lực và các giá trị cơ bản của cuộc sống. Xung đột giữa các nhân vật thường liên quan đến vấn đề danh vọng, sự chân thành và động cơ cá nhân, cho thấy sự lo lắng của tác giả về các mối quan hệ xã hội và công lý.

Tư cách người nghệ sĩ:

Băn khoăn: Xung đột trong màn kịch cũng phản ánh sự tranh đấu giữa các ý tưởng và giá trị mà tác giả muốn truyền tải. Tác giả sử dụng xung đột để làm nổi bật sự đối lập giữa cái đẹp và cái xấu, giữa sự thật và giả dối, và sự đối đầu trong quá trình sáng tạo. Điều này thể hiện sự trăn trở của tác giả trong việc tìm kiếm sự cân bằng giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa sự sáng tạo và thực tiễn.

Với những hướng dẫn soạn bài Thật và giả – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.