Bài văn mẫu phân tích nhân vật bé Thu trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng sẽ giúp học sinh lớp 9 hiểu rõ hơn về tình yêu thương và sự bướng bỉnh của bé Thu. Qua đó, khám phá sự sâu sắc trong tình cha con giữa những hoàn cảnh khó khăn, xa cách trong chiến tranh.
I. Mở bài
II. Thân bài
a, Hoàn cảnh
b, Biểu hiện khi gặp ba:
c, Khi biết anh Sáu là ba:
d, Nghệ thuật:
III. Kết bài
Bé Thu tiêu biểu cho tình cha con thiêng liêng, sâu sắc trong hoàn cảnh chiến tranh.
Nguyễn Quang Sáng với ngòi bút tài hoa đã để lại cho văn học Việt Nam một tác phẩm xuất sắc đó chính là truyện ngắn “Chiếc lược ngà”. Tác phẩm khắc họa một cách chân thực và sâu sắc tình cha con thiêng liêng trong bối cảnh khốc liệt của chiến tranh, đặc biệt là qua nhân vật bé Thu. Những diễn biến tâm lý và sự biến đổi trong tính cách của cô bé khi gặp lại người cha sau nhiều năm xa cách đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người đọc, khắc họa rõ ràng nỗi đau và tình yêu mà chiến tranh đã vô tình xé nát.
Nguyễn Quang Sáng đã sử dụng một lối kể chuyện đầy tinh tế mang đậm phong cách Nam Bộ, qua đó dẫn dắt người đọc đến với những tình huống bất ngờ và chân thực. Tác giả không trực tiếp kể mà để một nhân vật trong truyện thuật lại, giúp câu chuyện trở nên khách quan, tin cậy hơn và làm nổi bật diễn biến tâm lý phức tạp của nhân vật bé Thu.
Bé Thu hiện lên trong tác phẩm là một cô bé có cá tính mạnh mẽ và độc đáo. Cô bé lớn lên trong hoàn cảnh xa cha từ khi còn nhỏ, và chỉ biết đến hình ảnh cha qua một tấm ảnh. Bởi vậy, khi ông Sáu trở về nhà với một vết sẹo dài trên khuôn mặt do chiến tranh để lại, cô bé đã không nhận ra cha mình. Khoảnh khắc này không chỉ là sự bối rối của một đứa trẻ tám tuổi, mà còn phản ánh sâu sắc những đau thương, mất mát mà chiến tranh đã gây ra, đến mức ngay cả tình cảm thiêng liêng giữa cha và con cũng bị xáo trộn.
Thu là một cô bé tinh nghịch nhưng rất quyết liệt và cứng đầu. Khi ông Sáu từ xa gọi “Thu! Con!”, cô bé không chạy tới, không gọi cha, mà thay vào đó là một ánh mắt lạnh lùng, ngỡ ngàng. Trong suốt ba ngày ông Sáu ở nhà, Thu vẫn không chịu gọi ông một tiếng “ba”, thậm chí có lúc còn tỏ ra lạnh lùng và bướng bỉnh. Cô bé từ chối mọi sự quan tâm từ ông Sáu, từ việc không chịu để ông giúp mình chắt nước nồi cơm cho đến việc hất bỏ trứng cá mà ông gắp vào bát mình. Khi ông Sáu tức giận đánh cô, Thu đã bỏ về nhà bà ngoại với sự cương quyết, ương ngạnh của một đứa trẻ cảm thấy mình bị tổn thương.
Tuy nhiên, sự cứng đầu và bướng bỉnh của bé Thu không đáng trách. Đó chỉ là phản ứng tự nhiên của một cô bé còn quá nhỏ để hiểu hết những tàn khốc mà chiến tranh mang lại. Trong tâm trí ngây thơ của Thu, cha cô phải giống như hình ảnh trong tấm ảnh cũ mà cô vẫn thường nhìn thấy, chứ không phải là một người đàn ông có vết sẹo trên khuôn mặt. Sự khác biệt này đã khiến cô bé hoang mang và từ chối chấp nhận cha mình.
Chỉ đến khi bà ngoại giải thích về vết sẹo trên mặt cha, Thu mới nhận ra sự thật và hiểu rõ tình thương mà cha cô đã dành cho mình. Khi đó, mọi khoảng cách và hiểu lầm trong lòng cô bé đều tan biến. Trước khoảnh khắc ông Sáu phải rời đi, tình cảm của bé Thu bỗng bùng nổ một cách mãnh liệt. Từ sự bướng bỉnh và lạnh lùng, Thu đột ngột chuyển sang trạng thái xúc động. Đôi mắt “mênh mông” của cô bé bắt đầu xao động, và cô cất tiếng gọi “Ba… ba” lần đầu tiên trong đời. Tiếng gọi ấy chứa đựng bao nỗi niềm dồn nén, bao cảm xúc yêu thương và hối hận. Cô bé chạy đến ôm chặt lấy cổ cha, hôn lên tóc, lên cổ và cả vết sẹo dài trên má ông. Nụ hôn ấy không chỉ là dấu hiệu của sự tha thứ mà còn là biểu hiện của tình yêu mãnh liệt mà Thu đã luôn giữ kín trong lòng.
Khoảnh khắc chia tay giữa hai cha con thật đau lòng và đầy xúc động. Thu không muốn cha mình rời xa thêm một lần nữa, nên cô bé đã hét lên “Không!”, ôm chặt lấy cha với đôi tay nhỏ bé và cả cơ thể rung lên. Tình yêu và nỗi nhớ cha đã dồn nén trong suốt tám năm nay bỗng chốc vỡ òa. Cô bé khóc, không chỉ vì nỗi đau khi phải xa cha lần nữa, mà còn vì sự hối hận khi trước đây đã không nhận ra cha mình.
Qua những biến đổi tâm lý của bé Thu, Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa một cách tinh tế sự thay đổi trong tính cách của cô bé. Từ một đứa trẻ ngang bướng, không chịu nhận cha, Thu đã trở thành một cô bé đầy tình cảm và yêu thương cha vô bờ. Sự thức tỉnh ấy đã làm cho cô bé trưởng thành hơn rất nhiều, và chính tình yêu thương cha đã trở thành động lực để Thu sau này trở thành một chiến sĩ giao liên dũng cảm trong kháng chiến. Điều này thể hiện sức mạnh tinh thần vô cùng to lớn của tình cảm gia đình, đặc biệt là trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.
Tóm lại, nhân vật bé Thu trong truyện “Chiếc lược ngà” đã để lại ấn tượng sâu sắc về sự hồn nhiên, mạnh mẽ nhưng cũng rất tình cảm của một đứa trẻ. Qua đó, tác phẩm đã truyền tải thông điệp mạnh mẽ về tình cảm cha con là một thứ tình cảm thiêng liêng, bất biến trước những khốc liệt của chiến tranh. Tình yêu thương của bé Thu dành cho cha không chỉ làm lay động trái tim người đọc, mà còn khẳng định giá trị bền vững của tình phụ tử trong mọi hoàn cảnh.
Nguyễn Quang Sáng với gốc gác sinh ra và lớn lên tại miền Nam Bộ, luôn mang trong mình niềm cảm hứng mãnh liệt về vùng đất và con người nơi đây. Với ngòi bút mộc mạc, giản dị và giọng văn đậm chất Nam Bộ, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc qua từng trang viết. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là truyện ngắn “Chiếc lược ngà”, ra đời trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Tác phẩm đã khắc họa một cách chân thực tình cảm thiêng liêng giữa cha con trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. Trong đó, nhân vật bé Thu không chỉ là biểu tượng của tình yêu thương mà còn là biểu hiện của tâm lý trẻ thơ hồn nhiên, trong sáng nhưng sâu sắc và mãnh liệt.
Ngay từ khi còn nhỏ, Thu đã mang trong mình tình yêu và nỗi nhớ cha vô bờ. Dù không có cơ hội gặp gỡ trực tiếp trong suốt tám năm xa cách, hình ảnh người cha vẫn luôn hiện diện trong tâm trí cô bé qua tấm ảnh mà cô được nhìn thấy. Vì thế, khao khát được gặp cha, được cha vỗ về luôn cháy bỏng trong cô. Thế nhưng, điều bất ngờ đã xảy ra khi ngày gặp cha lại không diễn ra theo mong đợi. Thay vì vui mừng lao vào vòng tay cha, bé Thu lại tỏ ra xa cách và bối rối trước sự xuất hiện của ông Sáu, người mà cô không nhận ra. Tiếng gọi “Thu! Con!” đầy xúc động của ông Sáu chỉ nhận được ánh mắt ngạc nhiên của Thu. Cô bé “tròn mắt nhìn” người đàn ông lạ mặt mà không hề đáp lại. Trong tâm trí của Thu, người cha mà cô nhớ đến qua tấm ảnh hoàn toàn khác với người đàn ông có vết sẹo dài trên mặt đang đứng trước mặt cô.
Sự xa lánh của bé Thu không chỉ thể hiện ở ánh mắt mà còn qua những hành động cụ thể. Trong suốt ba ngày ông Sáu nghỉ phép ở nhà, dù ông cố gắng gần gũi và tìm mọi cách để thu hẹp khoảng cách với con gái, Thu vẫn tỏ ra lạnh nhạt và xa cách. Khi ông Sáu gọi, cô bé không đáp lại bằng tiếng “ba” thân thương mà chỉ dùng những lời nói trống không, biểu hiện sự xa cách và ương bướng. Đỉnh điểm của sự phản kháng là khi ông Sáu gắp trứng cá cho Thu, cô bé đã thẳng thừng hất bỏ ra khỏi chén. Hành động này không chỉ thể hiện sự cự tuyệt tình cảm của ông Sáu mà còn là sự giận dữ và bất mãn của cô bé vì sự khác biệt giữa hình ảnh người cha trong trí nhớ và thực tế.
Tuy nhiên, sự ương bướng và thái độ xa lánh của bé Thu không hề đáng trách. Điều này hoàn toàn có thể hiểu được khi xét đến hoàn cảnh và tâm lý của cô bé. Trong suốt những năm tháng chiến tranh, hình ảnh người cha trong tâm trí Thu luôn gắn liền với tấm ảnh mà mẹ cô giữ. Khi gặp lại cha, sự khác biệt về ngoại hình, đặc biệt là vết sẹo chiến tranh trên mặt đã khiến cô không thể chấp nhận rằng người đàn ông trước mặt chính là cha mình. Điều này cho thấy tâm hồn trẻ thơ của Thu vẫn chưa đủ trưởng thành để hiểu được những thay đổi khắc nghiệt mà chiến tranh mang lại.
Sự biến đổi trong tâm lý của bé Thu chỉ thực sự diễn ra khi cô bé được bà ngoại giải thích về nguồn gốc của vết sẹo trên mặt ông Sáu. Khi hiểu ra rằng vết sẹo đó là dấu ấn của sự hy sinh mà cha cô đã phải trải qua, Thu lập tức thay đổi thái độ. Nhưng trớ trêu thay, lúc cô nhận ra tình cảm thật sự dành cho cha thì cũng là lúc ông Sáu phải lên đường nhận nhiệm vụ mới. Chính trong khoảnh khắc chia tay, tình yêu thương vô bờ bến mà bé Thu dành cho cha mới được bộc lộ rõ nét. Từ một cô bé bướng bỉnh, ngang ngạnh, Thu trở nên yếu đuối và xúc động khi nhìn thấy ánh mắt buồn bã của ông Sáu. Cô bé bật khóc, gọi tiếng “ba” với tất cả nỗi niềm dồn nén bao năm và lao đến ôm chặt lấy ông Sáu, như thể sợ mất đi người cha mãi mãi.
Nụ hôn mà Thu đặt lên vết sẹo trên má cha là biểu tượng của sự tha thứ, của tình yêu sâu sắc và của nỗi nhớ không thể nguôi ngoai. Trong khoảnh khắc ấy, Thu đã thực sự nhận ra người cha thân yêu của mình, và cô bé không muốn để ông ra đi một lần nữa. Câu nói “Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!” vang lên trong nghẹn ngào không chỉ thể hiện sự bám víu của một đứa trẻ với người thân yêu mà còn là lời khẳng định tình cảm sâu đậm, thiêng liêng mà cô dành cho cha.
Tóm lại, nhân vật bé Thu trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” đã được Nguyễn Quang Sáng khắc họa vô cùng sinh động và chân thực. Từ sự ngang ngạnh, bướng bỉnh đến tình yêu thương cha vô bờ, Thu không chỉ là đại diện cho tâm hồn trẻ thơ mà còn là biểu tượng cho tình cảm cha con thiêng liêng, sâu đậm trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt. Qua nhân vật này, tác giả đã gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ về tình phụ tử, về sức mạnh của tình yêu gia đình trong những thời khắc khó khăn nhất.
Phân tích nhân vật bé Thu giúp học sinh lớp 9 nhận ra tình cảm gia đình thiêng liêng, đặc biệt là tình cha con. Những cảm xúc và hành động của bé Thu đã để lại ấn tượng sâu sắc, giúp người đọc cảm nhận được nỗi đau chia ly và tình yêu thương vô bờ bến.
Address: 208 B6 Thanh Xuân Bắc, Tổ 9, Thanh Xuân, Hà Nội, Việt Nam
Phone: 0853740996
E-Mail: contact@yeuvanhoc.edu.vn