Đề thi học sinh giỏi lớp 6 môn Ngữ Văn luôn là thử thách thú vị đối với các bạn học sinh. Trong đó, đề số 4 là một bài thi được thiết kế để kiểm tra khả năng hiểu biết, tư duy và kỹ năng viết của các em. Việc nắm vững cách giải quyết các câu hỏi trong đề thi không chỉ giúp học sinh đạt điểm cao mà còn phát triển khả năng tư duy sáng tạo và phân tích văn bản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá cách làm bài cho đề thi số 4, giúp các bạn học sinh dễ dàng chinh phục thử thách này.
Đề số 4
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
“Cô bé bước vào lớp, ánh mắt lạ lẫm nhìn quanh. Cả lớp im lặng trong giây lát, rồi bỗng một bạn cười tươi chạy đến nắm tay cô bé kéo về phía mình. Từ đó, cô bé không còn thấy lạc lõng giữa ngôi trường mới nữa.”
Câu 1 (1 điểm): Xác định hành động đẹp trong đoạn văn.
Câu 2 (1 điểm): Câu văn nào thể hiện bước chuyển biến về cảm xúc của cô bé?
Câu 3 (2 điểm): Em hãy nêu ý nghĩa của tình bạn trong môi trường học đường qua đoạn văn trên.
Câu 4 (2 điểm): Viết đoạn văn kể về một kỷ niệm đáng nhớ với bạn bè ở trường.
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Tả lại một buổi sáng mùa đông ở quê em.
Câu 2 (10 điểm): Hãy nêu cảm nhận của em về bài học nhân văn trong truyện “Cô bé bán diêm” của An-đéc-xen.
Hướng dẫn làm đề số 4
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Câu 1 (1 điểm): Xác định hành động đẹp trong đoạn văn.
Hành động đẹp trong đoạn văn là: "Một bạn cười tươi chạy đến nắm tay cô bé kéo về phía mình." Đây là hành động thể hiện sự quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ bạn bè, đặc biệt là với những người mới, giúp họ hòa nhập và không còn cảm giác lạc lõng.
Câu 2 (1 điểm): Câu văn nào thể hiện bước chuyển biến về cảm xúc của cô bé?
Câu văn thể hiện bước chuyển biến về cảm xúc của cô bé là: "Từ đó, cô bé không còn thấy lạc lõng giữa ngôi trường mới nữa." Câu này cho thấy cảm giác cô bé từ sự lạ lẫm, cô đơn đã chuyển sang cảm giác hòa nhập và không còn cảm thấy lạc lõng.
Câu 3 (2 điểm): Em hãy nêu ý nghĩa của tình bạn trong môi trường học đường qua đoạn văn trên.
Tình bạn trong môi trường học đường rất quan trọng vì nó giúp các bạn học sinh vượt qua cảm giác cô đơn, lạ lẫm khi đến một môi trường mới. Trong đoạn văn, hành động của bạn học sinh đã giúp cô bé cảm thấy thoải mái, bớt lạ lẫm và tự tin hơn khi đến trường. Tình bạn là sự sẻ chia, giúp đỡ lẫn nhau và là một yếu tố quan trọng trong việc tạo ra một môi trường học tập vui vẻ, tích cực và gắn kết.
Câu 4 (2 điểm): Viết đoạn văn kể về một kỷ niệm đáng nhớ với bạn bè ở trường.
Để viết một đoạn văn tốt, học sinh cần kể về một kỷ niệm cụ thể với bạn bè. Cần miêu tả cảm xúc và các chi tiết sinh động, ví dụ:
“Nhớ về một lần tham gia hoạt động ngoại khóa ở trường, chúng em được chia thành các đội thi đấu trong trò chơi kéo co. Lúc đó, trời đổ mưa nhưng tất cả chúng em vẫn rất hăng hái tham gia. Tôi còn nhớ khi đội tôi giành chiến thắng, cả lớp vỗ tay hoan hô, chúng em ôm nhau cười vui sướng. Cảm giác khi chiến thắng thật tuyệt vời, nhưng điều làm tôi nhớ mãi không phải là giải thưởng mà là tình bạn thân thiết giữa chúng tôi, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, vui buồn.”
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Tả lại một buổi sáng mùa đông ở quê em.
Mở bài: Giới thiệu về buổi sáng mùa đông ở quê.
Thân bài:
Miêu tả không khí mùa đông: “Sáng sớm, gió lạnh thổi qua từng cánh đồng, hơi sương giăng mờ trên những ngọn cỏ. Những làn khói bốc lên từ ống khói nhà dân khiến không khí càng thêm lạnh lẽo.”
Miêu tả cảnh vật: “Cánh đồng lúa đã được thu hoạch, chỉ còn lại những cây cỏ khô mọc ven bờ ruộng. Các bác nông dân đã bắt đầu ra đồng với chiếc áo ấm khoác trên vai, tay cầm cuốc, cuốc đất chuẩn bị cho vụ mới.”
Miêu tả cuộc sống bình yên: “Ở một góc làng, bà cụ đang quét sân, còn đám trẻ con thì nô đùa trong sân nhà, đôi khi thở ra những làn khói trắng. Không khí sáng mùa đông thật nhẹ nhàng, thanh thản.”
Kết bài: Nêu cảm nhận: “Mặc dù mùa đông lạnh giá, nhưng không khí ở quê tôi vẫn ấm áp bởi tình yêu thương, sự chăm chỉ của những người dân cần cù.”
Câu 2 (10 điểm): Hãy nêu cảm nhận của em về bài học nhân văn trong truyện “Cô bé bán diêm” của An-đéc-xen.
Mở bài
"Cô bé bán diêm" là một câu chuyện cảm động của tác giả An-đéc-xen, kể về một cô bé nghèo khổ, phải bán diêm trong đêm đông lạnh giá. Câu chuyện mang đến cho người đọc bài học sâu sắc về lòng nhân ái và sự đồng cảm với những hoàn cảnh khó khăn.
Thân bài
Bài học về sự khổ cực và tội nghiệp của những người nghèo khó: Cô bé bán diêm là hình ảnh tượng trưng cho những đứa trẻ nghèo không có cơ hội sống cuộc sống hạnh phúc. Những hình ảnh như cô bé chết lạnh bên bậc cửa trong đêm giáng sinh khiến người đọc không thể không xót xa.
Bài học về sự bất công xã hội: Mặc dù cô bé vô cùng tội nghiệp, nhưng xã hội xung quanh lại không quan tâm đến nỗi đau của cô. Điều này làm nổi bật sự bất công trong xã hội.
Bài học về ước mơ và niềm tin vào cái thiện: Mặc dù phải chịu đựng cảnh khổ cực, cô bé vẫn giữ trong mình những giấc mơ đẹp, tưởng tượng ra một thế giới tươi sáng với bà ngoại, điều này thể hiện niềm tin vào những giá trị tốt đẹp.
Kết bài
"Cô bé bán diêm" không chỉ là một câu chuyện buồn, mà còn là một lời nhắc nhở về lòng nhân ái, về sự cần thiết của sự giúp đỡ giữa con người với nhau, và đặc biệt là về trách nhiệm của xã hội trong việc bảo vệ những người yếu thế.
Việc làm quen và luyện tập với các dạng đề thi học sinh giỏi lớp 6 môn Ngữ Văn sẽ giúp các em tự tin hơn trong kỳ thi chính thức. Đặc biệt, với đề thi số 4, các em cần chú trọng vào việc phân tích và trình bày cảm nhận một cách rõ ràng, mạch lạc. Chỉ khi nắm vững phương pháp giải quyết bài thi, các bạn mới có thể thể hiện tốt khả năng của mình. Hy vọng qua bài viết này, các em sẽ có thêm kiến thức và kỹ năng để vượt qua kỳ thi một cách xuất sắc.