Kỳ thi khảo sát cuối năm lớp 11 môn Văn là một trong những thử thách quan trọng giúp học sinh kiểm tra và đánh giá năng lực của mình. Để đạt kết quả tốt trong kỳ thi này, việc chuẩn bị kỹ càng và nắm vững các phương pháp làm bài là vô cùng cần thiết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách làm bài cho hai đề thi khảo sát cuối năm lớp 11 môn Văn một cách hiệu quả, từ việc phân tích yêu cầu đề đến cách triển khai ý tưởng mạch lạc, rõ ràng.

Đề 2

I. Phần đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:

Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây

Bụi phủ đường, anh đi, tôi về

Gặp nhau không nói, mà cũng không quên

Những chặng đường ấy, thời gian như đã đi qua

Đoàn đường Trường Sơn, như một phần ký ức

Vượt qua những gian nan, người lính chiến thắng

Vì một niềm tin chưa bao giờ vơi cạn.

(Nguồn: Bài thơ "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" của Phạm Tiến Duật)

Câu 1: Em hiểu như thế nào về hình ảnh "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" trong bài thơ?

Câu 2: Từ "Bụi phủ đường, anh đi, tôi về" thể hiện điều gì về cuộc sống của người lính?

Câu 3: Câu thơ "Những chặng đường ấy, thời gian như đã đi qua" mang ý nghĩa gì?

Câu 4: Tìm một phép tu từ trong đoạn thơ.

Câu 5: Cảm nhận của em về hình ảnh người lính trong bài thơ.

II. Phần viết (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ về hình ảnh người lính trong văn học.

Câu 2 (4,0 điểm): Phân tích bài thơ "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" của Phạm Tiến Duật.

>>>Xem ngay: Gợi ý cách làm đề 3

Hướng dẫn làm đề 2

I. Phần đọc hiểu (4,0 điểm)

Câu 1: Em hiểu như thế nào về hình ảnh "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây"?

Đây là hai tuyến đường quan trọng trong kháng chiến chống Mỹ, tượng trưng cho hai hướng hành quân của người lính nam và nữ.

Đồng thời, hình ảnh này còn mang ý nghĩa biểu tượng cho sự chia xa về không gian nhưng gắn bó trong tinh thần, cùng chung lý tưởng chiến đấu.

Câu 2: "Bụi phủ đường, anh đi, tôi về" thể hiện điều gì về cuộc sống người lính?

Câu thơ phản ánh sự gian khổ, vất vả nơi chiến trường, nơi mà người lính phải đối mặt với môi trường khắc nghiệt.

Đồng thời, nó cũng thể hiện tinh thần bền bỉ, sẵn sàng lên đường vì nhiệm vụ, dù không cùng hướng nhưng vẫn chung mục tiêu.

Câu 3: "Những chặng đường ấy, thời gian như đã đi qua" mang ý nghĩa gì?

Câu thơ gợi nỗi hoài niệm về một thời tuổi trẻ hào hùng đã lùi xa nhưng in sâu trong ký ức người lính.

Thời gian có thể trôi qua nhưng ký ức về Trường Sơn và những ngày tháng chiến đấu vẫn vẹn nguyên trong tâm trí.

Câu 4: Tìm một phép tu từ trong đoạn thơ.

Phép ẩn dụ: "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" là ẩn dụ cho hai nửa của một tình cảm, một cuộc đời chiến đấu.

Hoặc: Phép nhân hóa trong câu "thời gian như đã đi qua" khiến thời gian trở nên có hồn, gợi cảm xúc sâu sắc.

Câu 5: Cảm nhận của em về hình ảnh người lính trong bài thơ.

Người lính hiện lên với tinh thần lạc quan, bền bỉ, sẵn sàng vượt qua khó khăn vì lý tưởng cao cả.

Dù chia xa không gian, họ vẫn gắn bó trong một tình cảm lớn: tình đồng chí, đồng đội và niềm tin chiến thắng.

Hình ảnh người lính vừa mang tính hiện thực vừa thấm đẫm chất thơ, thể hiện vẻ đẹp của tuổi trẻ trong chiến tranh.

II. Phần viết (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn 150 chữ về hình ảnh người lính trong văn học

Trong văn học Việt Nam, hình ảnh người lính là biểu tượng cho tinh thần yêu nước, sự hy sinh và lòng quả cảm. Dưới ngòi bút của nhiều nhà thơ, người lính hiện lên vừa anh hùng nơi chiến trường, vừa đời thường trong những phút giây giản dị. Từ bài "Đồng chí" của Chính Hữu đến "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" của Phạm Tiến Duật, người lính luôn mang trong mình lý tưởng chiến đấu, tình đồng đội sâu sắc và niềm tin sắt son vào ngày mai hòa bình. Văn học không chỉ khắc họa những gian khổ mà còn làm nổi bật vẻ đẹp tinh thần, lãng mạn và chất thép trong tâm hồn người lính. Qua đó, bạn đọc thêm thấu hiểu, thêm tự hào về một thế hệ anh hùng của dân tộc.

Câu 2 (4,0 điểm): Dàn ý phân tích bài thơ "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây"

Mở bài

Giới thiệu tác giả Phạm Tiến Duật – nhà thơ tiêu biểu trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, nổi bật với giọng thơ trẻ trung, giàu tính chiến đấu.

Giới thiệu bài thơ "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" – một tác phẩm thể hiện tình cảm đồng đội và tinh thần vượt khó của người lính Trường Sơn.

Thân bài

Hoàn cảnh sáng tác và nội dung chính:

• Bài thơ được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, khi con đường Trường Sơn là huyết mạch nối liền hậu phương và tiền tuyến.
• Bài thơ khắc họa sự chia xa giữa những người lính nam và nữ, nhưng trong đó là tình cảm sâu sắc và sự đồng lòng vượt mọi gian khổ.

Phân tích hình ảnh Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây:

• Là hai hướng hành quân, biểu tượng cho sự chia ly.
• Nhưng cũng thể hiện sự song hành về lý tưởng và niềm tin.

Tình đồng chí, đồng đội sâu sắc:

• Những câu thơ như "gặp nhau không nói, mà cũng không quên" cho thấy sự gắn bó âm thầm mà bền chặt giữa người lính.
• Tình cảm ấy vượt qua mọi khoảng cách không gian.

Gian khổ nhưng giàu nghị lực:

• Cảnh “bụi phủ đường” hay “vượt qua gian nan” phản ánh hiện thực chiến tranh khốc liệt.
• Người lính vẫn vững vàng nhờ niềm tin và ý chí.

Nghệ thuật biểu hiện:

• Thể thơ tự do, ngôn ngữ trẻ trung, sáng tạo.
• Sự kết hợp hài hòa giữa chất hiện thực và chất lãng mạn, giữa cái khắc nghiệt và cái nên thơ.

Kết bài

Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

Nêu cảm nhận cá nhân: bài thơ không chỉ tái hiện không khí chiến trường mà còn ca ngợi vẻ đẹp người lính, góp phần làm nên vẻ vang một thời hào hùng của dân tộc.

Việc làm tốt các đề thi khảo sát cuối năm lớp 11 môn Văn không chỉ giúp bạn đạt điểm cao mà còn nâng cao khả năng tư duy và phân tích văn học. Bằng cách áp dụng các phương pháp làm bài hợp lý và luyện tập thường xuyên, bạn sẽ tự tin hơn trong kỳ thi cuối năm. Hãy nhớ rằng sự chuẩn bị kỹ càng chính là chìa khóa để đạt được thành công. Chúc bạn ôn thi hiệu quả và đạt kết quả như mong đợi!